OGRÓD VALSANZIBIO (WŁOCHY) W KONTEKŚCIE KULTUROWYCH IDEI LABIRYNTU

Słowa kluczowe

założenia ogrodowe
idea ogrodu-labiryntu

Abstrakt

Praca omawia niezależne funkcjonowanie labiryntu jako uniwersalnego symbolu w starożytnym i współczesnym świecie. Przedstawia także rys historyczny zmian znaczeniowych nadawanych labiryntowi w kolejnych epokach. Mitem założycielskim labiryntu stała się legenda o zwycięstwie Tezeusza nad Minotaurem. Ten mit zwycięskiej walki zostaje przejęty przez chrześcijaństwo w rozumieniu zwycięstwa dobra nad złem. Jest to jedna z hipotez podejmująca wyjaśnienie obecności labiryntu na posadzkach średniowiecznych katedr francuskich oraz w misteriach Wielkanocnych (zmartwychwstanie i wyjście Chrystusa z piekieł). Spod tej interpretacji wyłaniają się mgliście pozostałości po kulcie solarnym (zimowe słońce znikające na dłużej ‘pod ziemią’) i pogańskim święcie odrodzenia natury po zimie. Znaczenie kultowe ma materiał, z którego wykonany jest labirynt. Nie traci go nawet labirynt ogrodowy, zielny, któremu w renesansie przypisywano przemieniająca moc oczyszczania, a w baroku nadano symbolikę inicjacyjną (mozolne pokonanie przeszkód) i medytacyjną, uznając że labirynt ułatwia głębokie wniknięcie we własne wnętrze, by po doznanej ‘iluminacji’ móc powrócić do świata.