Wytyczne dla autorów
Wstęp
Redakcja przyjmuje nadesłane do druku materiały jako prace oryginalne, nigdzie nie publikowane ani nie złożone do publikacji. Ilustracje do publikowanych prac mogą być zaczerpnięte z dowolnego źródła, lecz muszą być dostarczone do redakcji z dokładnym jego opisem lub informacją skąd zostały zaczerpnięte. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za naruszenie praw autorskich osób trzecich w związku z opublikowanymi ilustracjami i tekstami artykułów.
Wszechświat nie jest jednak czasopismem zamieszczającym oryginalne prace naukowe sensu stricto.
Nadesłane do Wszechświata materiały są recenzowane. O przyjęciu prac do druku decyduje Komitet Redakcyjny, biorąc pod uwagę ich merytoryczne i popularyzatorskie wartości oraz opinie recenzentów. Redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania skrótów i modyfikacji stylistycznych. W przypadku prac uczniów, studentów i doktorantów wskazana jest opinia i akceptacja nauczyciela, opiekuna lub promotora.
Autorzy materiałów przysyłanych do opublikowania we Wszechświecie powinni podać następujące aktualne dane: nazwisko, imię /imiona/, dokładny adres zamieszkania, nr telefonu stacjonarnego i komórkowego, e-mail, ponadto: tytuł naukowy, stanowisko i nazwę zakładu pracy z adresem, numerem telefonu i faxu, niezbędne dla korespondencji oraz przy sporządzaniu noty biograficznej, jak również numer ORCID (jeżeli autor go posiada).
Typy prac
Wszechświat drukuje materiały w postaci: artykułów, drobiazgów, rozmaitości, recenzji, kronik, obrazków, sprawozdań, Wszechświata przed 100 laty, nekrologów, listów do Redakcji itp., często w postaci cykli tych opracowań. Drukujemy także wybrane prace laureatów Olimpiad Biologicznych. Szczególnie dużą wagę Redakcja przywiązuje do prezentacji serwisu przyrodniczych zdjęć, umieszczanych już od wielu lat na okładkach Wszechświata i na specjalnej wkładce.
Artykuły powinny stanowić popularno-naukowe opracowanie omawianego zagadnienia. Są to więc prace przeglądowe poświęcone jakiemuś zagadnieniu, oparte na pracach innych autorów i/lub badaniach własnych. Artykuły nie powinny zawierać sformułowań niezrozumiałych dla laika, a jednocześnie powinny być napisane „żywo” i w sposób dla niego interesujący. Nie mogą być również powielaniem fragmentów podręczników lub innych opracowań popularnonaukowych! Optymalna wielkość takiego artykułu wynosi 9-15 stron znormalizowanego maszynopisu. Artykuły krótsze lub dłuższe mogą być również rozpatrywane. Równocześnie ilość pozycji piśmiennictwa powinna wynosić 10-20 (nie powinna przekraczać 40). Źródła internetowe powinny stanowić osobny spis umieszczony zaraz pod piśmiennictwem. Jednocześnie źródła powinny być numerowane kolejnymi numerami po wyczerpaniu numerów w spisie piśmiennictwa. Dalsze szczegółowe wymagania patrz: „Forma nadsyłanych materiałów”.
W artykułach i innych rodzajach materiałów prosimy zamieszczać odnośniki do piśmiennictwa ujęte w nawias kwadratowy, np. [4], można powoływać się na prace z wcześniejszych numerów Wszechświata (w formie: „patrz Wszechświat, rok, tom, strona”). Bardzo pożądane jest ilustrowanie przekazywanych treści fotografiami, rysunkami, wykresami i innymi załącznikami graficznymi – czarno-białymi i kolorowymi. Mogą to być również tabele, o ile nie da się ich przedstawić w innej formie. Obowiązuje natomiast podanie źródła przedrukowywanych lub przerysowywanych ilustracji, tabel itp. – oraz w przypadku opracowania opierającego się na pojedynczym artykule w czasopiśmie – odnośnika dotyczącego całego źródła. Przy przesyłaniu artykułów rocznicowych prosimy uwzględnić 4-miesięczny cykl wydawniczy. Artykuły (tylko one) mogą być opatrzone krótką notką biograficzną autora.
Drobiazgi są krótkimi tekstami, liczącymi 1-3 stron maszynopisu. Wszechświat zachęca do publikowania w tej formie własnych obserwacji przyrodniczych. Również tu ilustracje są mile widziane. Nie wymagane są w tym dziale: streszczenia, piśmiennictwo, natomiast wskazane jest podanie słów kluczy (3-5).
Wszechświat przed 100 laty to zbiór krótszych lub dłuższych wypisów z Wszechświata, który ukazał się około100 lat wcześniej (z zachowaniem oryginalnej pisowni). Rubryka ta została wprowadzona przez prof. Jerzego Vetulaniego, obecnie jest redagowana przez prof. Marię Śmiałowską.
Rozmaitości są krótkimi notatkami będącymi streszczeniami ciekawych artykułów i doniesień naukowych z renomowanych, zagranicznych czasopism przyrodniczych. Nie mogą być one tłumaczeniami, ale oryginalnymi opracowaniami. Ich objętość powinna wynosić od 3-8 strony maszynopisu. Obowiązuje podanie źródła (skrót tytułu czasopisma, rok, tom, strona) oraz 3-5 słów kluczowych.
Wspomnienia z podróży są średniej wielkości tekstami, zwykle od 5-10 stron maszynopisu, opisującymi zwiedzany przez autora teren interesujący pod względem przyrodniczym i/lub geologicznym i/lub etnograficznym. Opis ten powinien być ilustrowany zdjęciami i/lub rycinami. Nie wymagane są w tym dziale: streszczenia i piśmiennictwo, natomiast wskazane jest podanie słów kluczy (3-5).
Prace laureatów Olimpiad Biologicznych to wybrane przez Redakcję najbardziej interesujące prace badawcze laureatów ogólnopolskiej Olimpiady Biologicznej, prezentowane w formie artykułu naukowego. Wskazane jest podanie słów kluczy (3-5).
Kronika obejmuje zwięzłe notatki o konferencjach, sympozjach i tym podobnych spotkaniach. Nie jest to kronika towarzyska i dlatego prosimy nie robić wyliczanki autorów i referatów, pomijać tytuły naukowe i nie rozwodzić się nad ceremoniami tych spotkań, ale raczej przedstawić, co ciekawego wyniknęło z opisywanego spotkania.
Obrazki są to krótkie teksty opisujące obserwacje przyrodnicze, często w formie osobistych refleksji – uzupełniane kolorowymi zdjęciami. Nie wymagane są w tym dziale: streszczenia i piśmiennictwo, natomiast wskazane jest podanie słów kluczy (3-5).
Listy do Redakcji mogą być różnego typu. Tu drukujemy uwagi dotyczące artykułów i innych materiałów drukowanych we Wszechświecie. Objętość listu nie powinna przekraczać 1,5 strony maszynopisu. Redakcja zastrzega sobie prawo selekcji listów i ich edytowania.
Sylwetki wielkich uczonych – artykuły poświęcone wielkim uczonym polskim i zagranicznym, ze zwróceniem szczególnej uwagi na ich wkład w naukę. Wskazane jest podanie piśmiennictwa.
Nekrologi to okazjonalne wspomnienia po śmierci osób związanych z Wszechświatem lub wybitnych postaci ze środowiska o przyrodniczych zainteresowaniach.
Recenzje książek o tematyce przyrodniczej nie powinny przekraczać 2 stron maszynopisu. Autor recenzji powinien nadesłać skan okładki.
Fotografie przeznaczone do ewentualnej publikacji na okładce oraz na specjalnej wkładce wewnątrz numeru mogą być czarno-białe lub kolorowe, muszą być poprawne technicznie, najchętniej w układzie pionowym („portrait”). Redakcja przyjmuje pliki cyfrowe w odpowiednio dobrej jakości – 300 dpi do formatu A4, .jpg lub .tif). Opis fotografii powinien zawierać szczegółowe informacje o autorze, tak jak w przypadku artykułów, oraz proponowany tytuł zdjęcia. Należy podać datę i miejsce jego wykonania, a przy fotografiach zwierząt i roślin nazwę gatunkową polską oraz łacińską. Za prawidłowe oznaczenie odpowiedzialny jest fotografujący.
Przy wykorzystywaniu zdjęć lub jakichkolwiek innych materiałów graficznych z innych publikacji lub Internetu prosimy dołączyć zgodę autora lub wydawcy na ich nieodpłatne wykorzystanie.
Forma nadsyłanych materiałów
Redakcja przyjmuje do druku tylko starannie wykonane prace spełniające podane poniżej zalecenia:
-
Prace należy przesyłać w formacie Microsoft Word po zalogowaniu się do systemu poprzez stronę http://wszechświat.ptpk.org
-
Instrukcja logowania się do sytemu, oraz sposób zgłaszania prac do czasopisma jest dostępny tutaj: instrukcja rejestracji oraz instrukcja zgłaszania prac
- Tekst powinien być napisany czcionką Times New Roman (interlinia 1.5, wysokość pisma 12 pkt) i zawierać akapity na 1 cm, numerację stron, lewy i prawy margines 2,5 cm.
Artykuł do działu ARTYKUŁY powinien na stronie tytułowej zawierać: tytuł artykułu po polsku i po angielsku, nazwisko autora (autorów) z podaniem afiliacji (miasto, uczelnia, adres e-mail, ORCID jeśli autor go posiada itp.). Następnie krótkie streszczenie (po polsku) i abstract (po angielsku) oraz słowa kluczowe (3-5 słów) po polsku oraz key words po angielsku. W innych tekstach podobnie: 3-5 słów kluczowych.
Wszystkie załączniki graficzne – zdjęcia, wykresy, diagramy itp. powinny być opisane w kolejności umieszczenia w tekście jako ryciny (Ryc. x).
Tabele powinny posiadać osobą numerację i być przywoływane w tekście jako (Tab. y).
Zarówno opisy do wszystkich rycin, jak i tabel należy zamieszczać na końcu tekstu artykułu lub w formie osobnego pliku.
Nie należy wstawiać jakichkolwiek załączników graficznych w tekst tylko umieszczać je ponumerowane w formie oddzielnych plików w formacie .jpg, .jpeg, .pdf, lub .tif, umieszczonych w folderze „Ryciny”.
Zasady podawania piśmiennictwa (bibliografia)
Kolejność autorów w spisie bibliografii należy umieszczać w porządku alfabetycznym – od A do Z, pozycje są ponumerowane. W tekście artykułu podajemy numer pozycji bibliograficznej w nawiasie kwadratowym. Należy więc zwrócić uwagę na fakt, że nawiasy kwadratowe wskazują numerację alfabetyczną, nie zaś kolejność cytacji. Podajemy – numer, nazwisko autora (autorów), rok wydania w nawiasie okrągłym, tytuł pracy, czasopismo, tom, strony. Należy też podać DOI.
Jeśli autorami cytowanej pracy jest więcej niż 6 autorów, to należy podać trzech pierwszych, a następnie napisać: “i wsp.” (i współpracownicy).
Przykłady:
1. Brodie E. D. (1977). Hedgehogs use toad venom in their own defence. Nature, 268: 627-628.
2. Biliński S. (1999). Rozłogowce. W:Encyklopedia Biologiczna.Wszystkie dziedziny nauk przyrodniczych. T.X. Jura Cz., Krzanowska H. (red). Opres, Kraków, s.197.
3. Burns J. (2007). The descent of madness. Evolutionary origins of psychosis and the social brain. London, Routlege.
4. Ewert J. P., Traud R. (1979) Releasing stimuli for antipredator behaviour in the common toad Bufo bufo (L.). Behaviour, 68: 170-180.
5. Gao H., Zehl M., Leitner A., Wu X., Wang Z., Kopp B. (2010) Comparison of toad venoms from different Bufo species by HPLC and LC-DAD-MS/MS. Journal of Ethnopharmacology, 131: 368-376.
6. Gregory P. T., Isaac L. A. (2004) Food habits of the grass snake in southeastern England: is Natrix natrix a generalist predator? Journal of Herpetology, 38: 88-95.
W osobnej podsekcji należy podać bibliografię ze źródeł internetowych, zatytułowaną jako: „Źródła internetowe” .
Autorzy wszelkiego typu prac opublikowanych na łamach Wszechświata nie otrzymują honorariów, dostają natomiast jeden egzemplarz Czasopisma zawierający opublikowaną pracę w postaci pliku pdf lub dostęp on-line do numeru. Czasopismo Wszechświat jest obecnie publikowane wyłącznie w formie internetowej, posiada swoją własną platformę wydawniczą:
https://wszechswiat.ptpk.org/index.php/wszechswiat
Wymagane dokumenty:
Wraz z artykułem należy przesłać list przewodni oraz oświadczenie o przekazaniu praw autorskich na rzecz Wydawcy pisma Wszechświat, czyli Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, PTPK (Oświadczenie do pobrania).
W przypadku pytań lub wątpliwości Redakcja prosi o kontakt:
sekretarz.redakcja@ptpk.org
Proces recenzowania
1. W zależności od tematyki pracy redakcja zwraca się do wybranych recenzentów kierując się przede wszystkim ich kompetencją w danej dziedzinie.
2. Wyznacznikiem kompetencji potencjalnego recenzenta jest jego wiedza, poświadczona znaczącym dorobkiem naukowym, a także jego reputacja jako rzetelnego recenzenta.
3. Do oceny artykułów powoływani są niezależni recenzenci (ewentualnie jeden, a drugi dopiero w przypadku dyskwalifikacji pracy przez pierwszego) spoza zakładu naukowego lub jednostki, w której zatrudniony jest autor(- orzy); nazwiska ich nie są ujawniane autorom.
4. Podstawą decyzji przyszłego recenzenta, czy będzie mógł podjąć się recenzowania artykułu w określonym terminie, jest krótka informacja o zawartości (streszczenie) i objętości artykułu, który ma recenzować, przekazana wcześniej przez Redakcję. Redakcja nie przesyła recenzentowi całości artykułu w momencie składania propozycji wykonania recenzji.
5. Redakcja przesyła recenzentowi całość artykułu po wyrażeniu przez niego zgody na recenzowanie.
6. Recenzja powinna być przesłana do Redakcji najszybciej jak to możliwe, niemniej jednak w terminie nieprzekraczającym jednego miesiąca.
7. Przyjęcie przez recenzenta pracy do oceny jest jednoznaczne z deklaracją o niewystępowaniu konfliktu interesów (bezpośrednie relacje osobiste - związek małżeński, pokrewieństwo do drugiego stopnia, podległość zawodowa, bezpośrednia współpraca naukowa w okresie ostatnich 2 lat).
8. Recenzja jest wykonywana nieodpłatnie, na zasadzie działania „pro bono”.
9. Recenzent jest zobowiązany przedstawić w swojej opinii uzasadniony wniosek o dopuszczenie pracy do publikacji, jej przyjęcie po spełnieniu określonych warunków lub odrzucenie.
10. Podstawowe kryteria kwalifikacji zawarte są w formularzu recenzji na stronie internetowej.