Późnomagmowe i pomagmowe przemiany plutonicznych skał magmowych w obrazach mikroskopowych

Abstrakt

Artykuł zawiera krótki przegląd powszechnie występujących procesów prowadzących do częściowej zmiany głównych minerałów skałotwórczych w różnych typach plutonicznych skał magmowych. Do procesów tych zaliczamy procesy następujące po etapie krystalizacji składników z magmy. Są to procesy późnomagmowe (zmiany deuteryczne) i procesy pomagmowe (przemiany metasomatyczne). Zmiany te mogą prowadzić do różnego stopnia zaawansowania zmian składników pierwotnych, dlatego można je zobaczyć i opisać tylko w obserwacjach w mikroskopie polaryzacyjnym. Przeobrażenia w skałach magmowych nie są natomiast widoczne tzw. „gołym okiem”. Do popularnie występujących procesów deuterycznych i metasomatycznych w skałach ultramaficznych należy serpentynizacja oliwinów i piroksenów; w skałach maficznych: saussurytyzacja plagioklazów bogatych w wapń oraz uralityzacja piroksenów; w skałach pośrednich i felzytowych: serycytyzacja plagioklazów, albityzacja skaleni (plagioklazów i skaleni alkalicznych), chlorytyzacja biotytu oraz zmiany jej towarzyszące, takie jak powstawanie soczewek epidotu i prehnitu. W niniejszym artykule przedstawiono na fotografiach obrazy preparatów mikroskopowych skał magmowych. Fotografie te pokazują wtórne minerały jako produkty powyższych przeobrażeń, dotyczących zmian zarówno późnomagmowych, jak i pomagmowych w plutonicznych skałach magmowych.